YARATICI DÜŞÜNME EĞİTİMİ – 2

© www.YaraticiDusunme.com - Melik Duyar - 2009 - 2024

Tekrar Merhaba. Umarım birinci kurstan memnun kalmışsınızdır. Geçen hafta en son olarak "DÜŞÜNCELERİNİZİ OKUYAN BİLGİSAYAR" başlıklı haftanın eğlencesi uygulamasını denemenizi istemiştim. Birinci kursu bu uygulama ile bitirmemin bir nedeni vardı. Bu nedene aşağıda değineceğim. Ancak bu hafta önce sizin yaratıcı düşünme yeteneklerinizi ölçerek konuya başlamak istiyorum.

Biraz sonra sizin yaratıcı düşünme yeteneklerinizi ölçmeyi hedefleyen bir testle karşılaşacaksınız. Aşağıdaki "YARATICI DÜŞÜNME TESTİ" linkine tıklamadan önce yanınıza bir kağıt ve kalem almanızı tavsiye ediyorum.

Testte her bir sorunun cevabını bulmak için kendinize en az 30 saniye, en fazla 1.5 dakika zaman veriniz.

Ayrıca her bir soru için; 1-)......, 2-)....... diye cevaplarınızı kağıda yazınız. Soruların tamamı bitince cevaplar verilecektir.

Evet, yanınıza kağıt ve kalem aldıysanız testi başlatabilirsiniz.

Tamamlamış olduğunuz "YARATICI DÜŞÜNME TESTİ" yaratıcı fikirlerin ve inovasyonun önündeki en önemli engellerden birinin farkına varmanız için hazırlanmıştır. Bu engel "zihinsel kalıplar"dır. Sunulan yaratıcı düşünme testinde hangi zihinsel kalıpların sizi etkilediğine geçmeden önce aşağıdaki açıklamaları okumanızı ve hemen altındaki filmi de izlemenizi tavsiye ediyorum.

İNOVASYON VE YARATICI DÜŞÜNME NEDEN ZORDUR

Evet, şimdi beynin neden zihinsel kalıplar nedeniyle kendi veri tabanından farklı ve yeni çözümleri kolayca üretemediğine bir bakalım. Yine biraz eğlenmek amacıyla sizin için aşağıda önce bir resim, sonra da resmin altında izlemeniz için bir başka kısa film koydum. Önce aşağıdaki resmin ne olduğunu tahmin etmenizi (bu resmin ne resmi olduğunu anlamada zorlanmayacağınızı tabii ki biliyorum), sonra da resmin altındaki filmi izlemenizi istiyorum.

ÖNCE AŞAĞIDAKİ RESMİN NE OLDUĞUNU TAHMİN EDİN
SONRA RESMİN ALTINDA VERİLMİŞ OLAN FİLMİ İZLEYİN

(Not: Yukarıdaki resmin ne olduğunu kolayca anlayacağınızı biliyorum)

FİLM: BEYİN NEDEN YARATICI FİKİRLERİ KOLAY BULAMAZ?

Yukarıdaki filmde de şahit olduğunuz gibi, beyin birşey üretme veya bulma çabasına girdiğinde mevcut zihinsel kalıpların etkisiyle en genel ve en aşina olduğumuz bilgiler hemen aklımıza gelmektedir.

Şimdi "YARATICI DÜŞÜNME TESTİ"ndeki soruları cevaplarken hangi "zihinsel kalıplar"ın etkisinde olduğumuza bir bakalım;

1-) Aynı eşkenar üçgenden beş tane yapma çalışmasında çoğu kişinin düzlemsel düşünme kalıbının etkisinde olduğunu söyleyebilirim. Şüphesiz çözüm düzlemsel değil de üç boyutlu düşününce bulunmaktadır. Ancak düzlemsel düşünme kalıbı düşünme sınırlarımızı kısıtlamaktadır.

2-) Harflerin diziliş mantığının bulunmasında da çoğu kez harflerin sıra numarasında ve harflerin sayısında bir ilişki bulunmaya çalışılmaktadır. Bu çaba matematiksel düşünme kalıbının etkisi altında çözüm aramaya güzel bir örnektir. Halbuki çözüm sayısal bir ilişkide değil, harflerin resimsel veya şekil olarak görünümlerinde yatmaktadır.

3-) İki düz doğrultuda dört tane metal para dizme çalışmasında da çoğu kişi her bir parayı ayrı ayrı düşünerek çözüm bulmaya çalışmaktadır. Buradaki zihinsel kalıp ayrı düşünme kalıbıdır. Çözüm ise birlikte veya birleştirerek düşünmede yatmaktadır.

4-) Lokantadaki hesabın içinden çıkılamaması ve bir liraya ne olduğunun karışması sizin beyninizdeki bir kalıbın neticesi değildir. Bu soruda soruyu sunuş tarzımla ben beyninizde bir kalıp oluşturmaya çalıştım. Soruyu izah ederken hesabın 25 lira olduğunu unutturarak, hesap için 27 lira ödendi, ayrıca 2 lira da bahşiş verilmişti diyerek sizi 30 lira üzerinde düşünme kalıbına sokmaya çalıştım. Bir an olsun "Bu bir liraya da ne oldu?" diye düşündürebildiysem, oldukça başarılı olmuşum demektir. Buna başka bir noktaya odaklanma kalıbı diyebiliriz. Öyleyse şunun da farkında olmalıyız; Bazen sorunun kendisi veya karşımızdaki kişinin konuşması veya anlatımı da bizi zihinsel bir kalıba sokabilir.

5-) Yarıştaki direklerdeki puan değerlerinin arasındaki ilişki de bizi matematiksel düşünme kalıbına sokan bir sorudur. İşin içinde sayılar varsa bu kalıp her zaman etkindir. Bazen çözüm sayısal bir ilişkiden çok pozisyonla ilgilidir.

6-) Kibrit çöplerinin her gün kullandığımız "5" rakamı şeklinde görülmesi bizi mevcut durum kalıbına sokmakta ve her gün kullandığımız "16" sayısının yazılışına odaklanmamıza sebep olmaktadır. Böyle bir kalıbın etkisinde farklı çözümler bulmak imkansızdır.

7-) Merdivenin kaç basamakli olduğu sorusunda sayı kişinin bakış açısına göre değişmektedir. Tek yönden bakma kalıbına giren bir kişinin diğer bir bakış açısını yakalaması ve problemi farklı bir şekilde değerlendirmesi imkansız gibidir.

8-) 113 kişinin katıldığı tenis turnuvasında görüldüğü gibi yapılacak maç sayısı iki farklı şekilde de bulunabilmektedir. Ancak bu örnekte de görüldüğü gibi, detaylı düşünme kalıbından çıkılarak büyük resmin görülmesi işi çok kolaylaştırmaktadır.

9-) 16 adet siyah dairenin 6 adet düz çizgiyle birleştirilmesinde kişiyi zora sokan şey belli bir alan içinde kalma kalıbıdır. Çözümü arayanların büyük bir kısmının dairelerin sınırladığı alanın dışına çıkmama gibi bir düşünsel kalıp içinde olduğu anlaşılmaktadır.

Zihinsel kalıplar yukarıda izah edilenlerle sınırlı değildir. Hepsinin ortak etkisi yaratıcı düşünmeyi ve inovasyonu zihnimizde zorlaştırmalarıdır. "Peki, bu zihinsel kalıplardan nasıl çıkılmalı? Bunun kolay bir yolu var mı?" diye içinizden sormaya başladığınızı hissediyorum. Bunun cevabını gelecek bölümlerde birlikte inceleyeceğiz.

---

Evet, şimdi sıra "DÜŞÜNCELERİNİZİ OKUYAN BİLGİSAYAR" başlıklı geçen haftanın eğlencesi uygulamasına geldi. Sadece hatırlatmak için ilgili bölümü linksiz olarak aşağıya tekrar koydum.

Bu uygulamadaki hile bir sonraki etapta sadece kişinin seçtiği kartın değil tüm kartların değiştirilmesiydi. Tabi kişi sadece kendi seçtiği karta odaklandığı için bir an kendi seçtiği kartın bilgisayar tarafından bilindiğini düşünüyordu.

Geçen haftaki kursu bu uygulama ile bitirmemin amacı, bir sonraki derste Mega İnovasyon Yaratıcı Düşünme kuralları kapsamında bu oyundan çıkartılacak bazı derslere bir geçiş yapmaktı.

Ancak, bu oyunla ilgili oldukça fazla cevabi eposta mesajı aldım ve bu mesajlarda yazılanlardan, aslında bu oyundan benim bahsetmeyi planladığımdan çok daha fazla alınacak ders olduğunu fark ettim. Böylece gönderilen mesajlardan esinlenerek, yaratıcı düşünmeyi geliştirme adına daha sonra bahsetmeyi düşündüğüm tavsiyelerin bazılarını bu bölüme koymaya karar verdim.

Dolayısı ile bu oyundan çıkartmamız gereken ve Mega İnovasyon setinde bahsedilen önemli hususlardan biri olan "ÇEVRE ELEMANLARI" kuralını bu kursun son kısmına, yani biraz daha aşağıya kaydırdım.

Şimdi gelelim bu oyunla ilgili sizden gelen cevaplara ve bu cevaplardan çıkarılması gerken derslere;

"DÜŞÜNCELERİNİZİ OKUYAN BİLGİSAYAR" uygulamasıyla ilgili olarak üyelerimizden temel olarak üç farklı gruptan dört farklı mesaj aldığımı söyleyebilirim. Bu mesajları şu şekilde gruplayabilirim;

BİRİNCİ GRUP: Bilgisayarın düşünceleri okumada başarılı olduğunu düşünenler ve BUNUN NASIL OLDUĞUNU HAYRETLER İÇİNDE SORANLAR. Şüphesiz bu gruptaki arkadaşlar olayda bir hile olduğu kanaatine varmışlar ama hilenin ne olduğunu henüz çözememişler.

Bu grup için çok umutlu olduğumu söyleyebilirim. Çünkü bu grubun MERAK seviyesi iyice yükselmiş ve SORULAR SORMAYA BAŞLAMIŞ. Ayrıca konuya olan MOTİVASYONları da oldukça ileri bir noktaya gelmiş.

Hemen sırası gelmişken bu noktada yaratıcı düşünme ve yeni fikirler geliştirme için çok önemli birkaç hususa dikkat çekmek istiyorum.

MOTİVASYON konusu yenilikçilik ve yaratıcı düşünme için olmazsa olmaz hususlardan en önemlisidir. Kişinin yeni birşey ortaya çıkartması için bir nedeninin, yani motivasyonunun olması şarttır. Motivasyon birşeyler aramanın ve araştırmanın başlangıç noktasıdır.

MOTİVASYONUN OLMADIĞI YERDE YARATICI DÜŞÜNME DE YOKTUR.

Motivasyonun iyisi, ya da kötüsü yoktur. Sizi birşeyler aramaya ve düşünmeye sevkeden her türlü neden geçerli bir motivasyon kaynağıdır. İşte birkaç geçerli motivasyon örneği;

• Mevcut şartlardan memnun olmayıp, bu şartları değiştirmeye çalışmak,

• Mevcut şartlardan memnun olup, bu şartları kaybetmemeye çalışmak,

• Yaptığı işten heyecan duymak ve bu heyecanı sürekli kılmaya çalışmak,

• Bir problemle karşılaşmak ve onu çözmeye çalışmak,

• Para kazanma arzusu ve bunun için arayış içinde olmak,

• Ödüllendirilme veya ilerleme arzusu,

• Değişen şartlara uyum sağlama çabası,

Vurgulanması gereken diğer bir husus da yaratıcı olan insanları en önemli özelliklerinden iki tanesi de "MERAKLI OLMALARI" ve "KENDİ KENDİLERİNE ÇOK SORU SORMALARI"dır.

Meraklı olmak sorular sormayı kışkırtan bir özelliktir. Sorular sormak da beynin farklı noktalarını uyarmakta ve beyinde farklı ilişki noktalarının farkedilmesini sağlamaktadır.

Özellikle;

ŞÖYLE OLSAYDI NE OLURDU?

BÖYLE OLSAYDI NASIL OLURDU?

gibi sorular düşünmeyi kışkırtarak hem kişiye yeni olasılıklar sunmakta, hem de kişinin hayal gücünü geliştirmektedir.

İKİNCİ GRUP: Bu grup ilk birkaç denemede hilenin ne olduğunu anlamayıp, sonra işin püf noktasını anlamış olanları kapsıyor. Bu uygulamada buraya kadar aynı deneyime sahip olmalarına rağmen, bu gruptakilerden;

1-) "BRAVO, BİZİ YANILTTINIZ. SİZİ TEBRİK EDİYORUM. BÖYLE BİR YANILGIYA NASIL DÜŞTÜM İNANAMIYORUM."

2-) "BUNDA HİLE VARDI. SİZE ÇOK KIZDIM. SİZİN GİBİ BİRİSİNE BU YAKIŞIYOR MU? SİZE OLAN GÜVENİMİ KAYBETTİM."

diye iki farklı tipte mesajlar aldım.

Burada dikkat edilmesi gereken husus şu; Aynı deneyime sahip olmalarına rağmen, bir grup POZİTİF REAKSİYON verirken, diğer grup NEGATİF TEPKİ gösteriyor.

Pozitif reaksiyon verenlerin olaydan eğlendiğini ve işin mizahi tarafına odaklandığını görüyoruz.

Negatif reaksiyon gösterenlerin ise kandırıldıkları düşüncesine takıldıkları ve bu yüzden kızgınlık içinde oldukları anlaşılıyor.

İşin mizahi tarafına odaklanabilen ve kendi kendisiyle zaman zaman dalga geçmeyi başarabilen insanların zihinsel kalıpları kırmakta ve yaratıcı fikirler üretmede daha başarılı oldukları bilinmektedir. Bunun en güzel örneği ünlü komedyen CEM YILMAZ'dır. Olaylara mizahi ve farklı açılardan bakabilme yeteneği ona milyonlar kazandırmıştır.

 

Olaylara negatif olarak bakma eğiliminde olan insanlar ise negatif kalıpların etkisinde kalmakta, olaylara farklı bakış açılarıyla bakmakta zorlanmakta ve yeni fırsatları görmeyi kaçırmaktadırlar.

ÜÇÜNCÜ GRUP: Bu grup, uygulamadaki hileyi hemen baştan farkeden ve "BUNDA NE VARMIŞ Kİ, HİÇ ETKİLENMEDİM. BÖYLE BASİT BİRŞEYİ KURSUN BİR PARÇASI OLARAK SUNMANIZ BENİ ŞAŞIRTTI" diye eposta mesajı atanları kapsıyor.

Bu grupta olanların reaksiyonunu "çok şey bildiğini ima eden" ve "öğrenmeye karşı kapalı" bir tutum olarak görüyorum. Ve hemen bu doğrultuda bir tavsiyede bulunmak istiyorum;

"DÜŞÜNCELERİNİZİ OKUYAN BİLGİSAYAR" başlıklı uygulamadan çıkartılması gereken en önemli derse gelmeden, daha önce üyelerimizle paylaşmış olduğum aşağıdaki "KATİL KİM?" filmini bir kere daha dikkatle izlemenizi istiyorum.

Filmi izledikten sonra devam edeceğiz;

Hem yukarıda izlediğiniz filmden, hem de "DÜŞÜNCELERİNİZİ OKUYAN BİLGİSAYAR" başlıklı uygulamadan çıkartılması gereken en önemli ders şudur;

Bu kuralı bilen bir kişi "DÜŞÜNCELERİNİZİ OKUYAN BİLGİSAYAR" başlıklı uygulamada seçtiği karta dikkat ederken, olayın içinde olan diğer kartların birer ÇEVRE ELEMANI olduğunu ve onlara da dikkat etmesi gerektiğini bilir.

Yine "KATİL KİM?" başlıklı filmi bu kuralı bilerek izlerseniz, zanlıların verdikleri cevaba dikkat ederken, ortamda bulunan diğer şeylerin de birer ÇEVRE ELEMANI olarak gözden kaçırılmaması gerektiğini atlamazsınız.

Evet, bu haftaki "Yaratıcı Düşünme-2" başlıklı kurusun sonuna geldik. Geçen hafta olduğu gibi, bu hafta da size bir düşünme ödevi veriyorum. Cevabı bir hafta sonraki derste tartışacağız.

Başarı dileklerimle...

Melik Duyar
Dünya Hafıza Şampiyonu
Dünya Hafıza ve Hızlı Okuma Olimpiyatları Başkanı
© 2009 - 2024 Melik Duyar – Mega Hafıza Ltd. (Tüm Hakları Saklıdır)

ÜCRETSİZ YARATICI DÜŞÜNME KURSUNU ARKADAŞINA GÖNDER